I. Sóng cơ
1. Thí nghiệm
1. Sự truyền của một sóng hình sin
Nếu phương trình sóng tại nguồn O là u$_O$ = Acosωt thì phương trình sóng tại M trên phương truyền sóng (trục Ox) là:
${u_M} = A\cos \left[ {\omega \left( {t - {t_0}} \right)} \right] = A\cos \left( {\omega t - \omega .\frac{{OM}}{v}} \right) = A\cos \left( {\omega t - 2\pi .\frac{{OM}}{\lambda }} \right)$
Tải về
1. Thí nghiệm
- Cho cần rung dao động nhưng mũi S không chạm mặt nước, ta thấy mẩu nút chai nhỏ ở M vẫn đứng bất động.
- Cho cần rung dao động để mũi S chạm mặt nước, ta thấy sau một thời gian ngắn, mẩu nút chai cũng dao động. Vậy, dao động từ O đã truyền qua nước tới M. Ta nói đã có sóng trên mặt nước và O là nguồn sóng.
- Sóng cơ là dao động cơ lan truyền trong một môi trường.
- Các gợn sóng phát đi từ O đều là những đường tròn tâm O. Vậy sóng nước truyền theo các phương khác nhau trên mặt nước với cùng một tốc độ v.
- Sóng ngang là sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng.
- Trừ trường hợp sóng mặt nước, sóng ngang chỉ truyền được trong chất rắn.
- Sóng dọc là sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng.
- Sóng dọc truyền được cả trong chất khí, chất lỏng và chất rắn.
- Sóng cơ không truyền được trong chân không.
1. Sự truyền của một sóng hình sin
- Căng ngang một sợi dây mềm, dài, đầu Q gắn vào tường, đầu P gắn vào cần rung để tạo dao động điều hòa. Khi cho P dao động điều hòa theo phương thẳng đứng. Trên dây xuất hiện một sóng cơ có dạng hình sin lan truyền về đầu Q.
- Quan sát ta thấy trên dây có những điểm dao động hoàn toàn giống nhau. Sóng cơ lan truyền trên dây với tốc độ v.
- Biên độ sóng A: là biên độ dao động của một phần tử của môi trường có sóng truyền qua.
- Chu kì T, tần số f của sóng: Chu kì T của sóng là chu kì dao động của một phần tử của môi trường có sóng truyền qua. Đại lượng f = $\frac{1}{T}$ gọi là tần số của sóng.
- Tốc độ truyền sóng v: là tốc độ lan truyền dao động trong môi trường.
- Bước sóng λ: là quãng đường sóng lan truyền trong một chu kỳ: λ = vT = $\frac{v}{f}$.
- Hai phần tử cách nhau một bước sóng thì dao động cùng pha với nhau.
- Năng lượng sóng là năng lượng dao động của các phần tử của môi trường có sóng truyền qua.
Nếu phương trình sóng tại nguồn O là u$_O$ = Acosωt thì phương trình sóng tại M trên phương truyền sóng (trục Ox) là:
${u_M} = A\cos \left[ {\omega \left( {t - {t_0}} \right)} \right] = A\cos \left( {\omega t - \omega .\frac{{OM}}{v}} \right) = A\cos \left( {\omega t - 2\pi .\frac{{OM}}{\lambda }} \right)$
Tải về
