Dạng 1: Đại cương về tán sắc ánh sáng và sự tán sắc qua lăng kính

[Doremon]

1. Phương pháp
a) Đại cương về tán sắc

• Khi sóng truyền từ môi trường từ môi trường này sang môi trường khác, thì vận tốc truyền và bước sóng của nó thay đổi, nhưng tần số của nó không bao giờ thay đổi.
• Công thức về bước sóng: $\lambda = \frac{v}{f} = \frac{{{\lambda _0}}}{n}$

b) Tán sắc qua lăng kính
Xét một lăng kính có góc chiết quang là A. Gọi

• $i_1$ là góc tới mặt AB.
• $i_2$ là góc ló ra khỏi mặc AC.
  
• $r_1$ là góc khúc xạ tại mặt AB.
  
• $r_2$ là góc khúc xạ tại mặt AC.
  
• D là góc lệch giữa tia tới và tia ló.
• n là chiết suất của lăng kính.

Khi đó ta có công thức lăng kính theo chương trình lớp 11:

2. Vận dụng

Ví dụ 1:
Bước sóng trong chân không của ánh sáng đỏ là 0,75µm, của ánh sáng tím là 0,4 µm. Tính bước sóng của các ánh sáng đó trong thuỷ tinh, biết chiết suất của thuỷ tinh đối với tia đỏ là $n_đ$ = 1,5 và đối với tia tím là $n_t$ = 1,54.
A. $λ_đ$ = 0,50µm, $λ_t$ = 0,26µm.
B. $λ_t$ = 0,50µm, $λ_đ$ = 0,26µm.
C. $λ_đ$ = 0,15µm, $λ_t$ = 0,76µm.
D. $λ_đ$ = 0,55µm, $λ_t$ = 0,20µm.

Lời giải​

Chọn A
Ví dụ 2:
Chiếu vào mặt bên của một lăng kính có góc chiết quang A = $60^0$ một chùm tia sáng trằng hẹp. Biết góc lệch của tia màu vàng là cực tiểu. Chiết suất của lăng kính đối với tia vàng là $n_v$ = 1,52 và tia tím $n_t$ = 1,54. Góc lệch của tia màu tím là
A. $36,84^0$.
B. $43,86^0$.
C. $48,50^0$.
D. $40,72^0$.

Lời giải​

Chọn D

Ví dụ 3:
Một lăng kính thuỷ tinh có A = $8^0$, $n_t$ = 1,6644 và $n_đ$ = 1,6552. Chiếu một chùm tia sáng trắng hẹp song song theo phương vuông góc mặt bên của lăng kính. Dùng một màn ảnh song song mặt bên AB và sau lăng kính một khoảng ℓ = 1m thu chùm sáng ló ra khỏi lăng kính. Xác định khoảng cách giữa hai vệt sáng đỏ và tím trên màn.
A. 5,3152 mm
B. 1,3 mm
C. 5,2416 mm
D. 1,6522 mm

Lời giải​

Chọn B

 

[Thùy Linh]

Cảm ơn anh chị nhiều. Nhanh mà hiệu quả dễ hiểu